Trong suốt hai năm qua, một trong những kênh được coi là “trú ẩn an toàn” lại trở thành khoản đầu tư kém hiệu quả: gửi tiết kiệm.
Nếu như ở các chu kỳ trước, lãi suất tiền gửi thường chỉ tiệm cận mức lạm phát trong vài tháng ngắn ngủi trước khi được điều chỉnh, thì lần này bối cảnh đã đảo chiều – sự chênh lệch thấp giữa lãi suất và mức mất giá của đồng tiền kéo dài chưa từng thấy.
Trong hai năm trở lại đây, lãi suất thực – tức chênh lệch giữa lãi suất huy động và lạm phát – liên tục duy trì dưới ngưỡng 2%, thậm chí có thời điểm gần như chạm mốc 0. Đây là hiện tượng hiếm thấy, gần như chưa từng xuất hiện trong các chu kỳ trước đó.
Đơn cử, vào cuối năm 2024, mức lãi suất tiền gửi trung bình tại các ngân hàng lớn chỉ khoảng 4,8%. Nếu mục tiêu kiểm soát lạm phát 4% của Bộ Tài chính thực sự đạt được, lãi suất thực khi đó chỉ vào khoảng 0,8%. Nói cách khác, sau khi quy đổi theo sức mua, khoản tiền gửi gần như không tạo ra giá trị gia tăng đáng kể.
Điều đáng chú ý là: tình trạng vốn dĩ được xem như “bất thường” này lại dần trở thành “bình thường mới”. Nguyên nhân một phần đến từ chính sách tiền tệ nới lỏng kéo dài (không chỉ bắt đầu từ năm 2025), phần khác do tâm lý thị trường đã quen với mặt bằng lãi suất thấp. Chính sự thích nghi đó đang củng cố kỳ vọng rằng giai đoạn “bình thường mới” sẽ tiếp tục tạo ra những cú bứt phá liên tiếp cho các kênh đầu tư như thị trường chứng khoán.
Chiến lược đầu tư thời gian qua dựa trên một luận điểm then chốt: mặt bằng lãi suất huy động duy trì ở mức thấp kể từ năm 2024 và tiếp tục được nhắc lại vào đầu 2025. Tuy nhiên, giới đầu tư cũng cần giữ cái nhìn tỉnh táo: đây khó có thể xem là một trạng thái bền vững lâu dài.
Nhìn về triển vọng năm 2026, giới đầu tư cần điều chỉnh kỳ vọng, bởi chính sách tiền tệ khó có thể duy trì mãi ở trạng thái cực đoan như hiện nay.
Bối cảnh “lãi suất thực siêu thấp” rõ ràng đang tái định hình tư duy đầu tư. Nhưng cũng chính vì thế, việc phân bổ tài sản hợp lý và chuẩn bị cho kịch bản lãi suất đảo chiều trong vài năm tới là yếu tố sống còn cho các nhà đầu tư dài hạn.
Bài viết liên quan
