Chính sách thuế quan cứng rắn mà Tổng thống Mỹ Donald Trump theo đuổi đang để lại những hệ lụy rõ nét đối với kinh tế thế giới, lan rộng từ các cường quốc xuất khẩu tại châu Á cho tới các quốc gia láng giềng có quan hệ thương mại mật thiết với Mỹ.
Bước sang nhiệm kỳ thứ hai, việc đẩy mạnh các biện pháp thuế quan tiếp tục tạo ra những “cơn địa chấn” trên bình diện toàn cầu, làm gia tăng bất ổn thương mại và gây sức ép đáng kể lên tăng trưởng kinh tế của nhiều quốc gia.
Không chỉ tác động trong phạm vi nước Mỹ, các số liệu cập nhật mới nhất đang phác họa một bức tranh kém tích cực trên diện rộng, kéo dài từ các trung tâm tài chính châu Âu, những đầu tàu xuất khẩu tại châu Á cho tới các đối tác thương mại láng giềng ở khu vực Bắc Mỹ.
Ngay sau khi chính thức bước vào nhiệm kỳ thứ hai từ tháng 1/2025, Tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch áp thuế quan đối với hàng loạt quốc gia, trước khi điều chỉnh một phần mức thuế thông qua các thỏa thuận thương mại song phương.
Đến thời điểm hiện tại, thuế nhập khẩu bình quân của Mỹ đã vươn lên mức cao nhất kể từ thập niên 1930. Thị trường cũng bắt đầu ghi nhận những tín hiệu rõ ràng cho thấy tác động của mặt bằng thuế cao đang dần thẩm thấu vào nền kinh tế, tạo áp lực đẩy giá tiêu dùng tăng lên và trực tiếp ảnh hưởng đến người dân Mỹ.
Dẫu vậy, hệ lụy từ chính sách thuế quan này không chỉ giới hạn trong nội bộ nước Mỹ, mà còn đang gây ra những tổn thương đáng kể đối với các nền kinh tế bên ngoài biên giới.
Tại Canada, số liệu từ cuộc khảo sát chính thức về việc làm, tiền lương và giờ làm cho thấy ngành sản xuất đã mất 36.500 việc làm kể từ đầu năm. Quy mô lực lượng lao động của lĩnh vực này hiện đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9/2021, thời điểm ngành sản xuất vẫn đang loay hoay phục hồi sau cú sốc đại dịch.
Đánh giá về thực trạng này vào tháng 9, Hiệp hội các nhà sản xuất và xuất khẩu Canada cho rằng ngành sản xuất là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ các biện pháp thuế quan của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh vai trò then chốt của khu vực này trong việc duy trì động lực xuất khẩu cho nền kinh tế Canada.
Tại Brazil, lĩnh vực nông nghiệp – đặc biệt là ngành cà phê – đang chịu áp lực lớn từ các rào cản thuế quan. Trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 11/2025, cà phê Brazil xuất khẩu sang Mỹ phải đối mặt với mức thuế lên tới 50%. Phát biểu vào tháng 10, ông Márcio Ferreira, Chủ tịch Hội đồng các nhà xuất khẩu cà phê Brazil (Cecafé), cho biết mức thuế này gần như đã “đóng cửa” cánh cửa tiếp cận thị trường Mỹ đối với cà phê Brazil.
Theo số liệu mới nhất từ Cecafé, khối lượng cà phê Mỹ nhập khẩu từ quốc gia sản xuất hàng đầu thế giới đã giảm hơn 50% trong giai đoạn tháng 8 – 11/2025 so với cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm sâu này là yếu tố then chốt kéo doanh số xuất khẩu cà phê của Brazil sang Mỹ từ đầu năm 2025 đến nay giảm tới 32,2% so với cùng kỳ.
Dù chịu áp lực lớn, Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu cà phê lớn nhất của Brazil trong 11 tháng đầu năm 2025. Trao đổi với CNN, Bộ Nông nghiệp Brazil cho biết chuỗi giá trị cà phê và các hoạt động liên quan hiện đóng góp khoảng 1,8% GDP của quốc gia, đồng thời tạo việc làm cho gần 3% lực lượng lao động toàn Brazil, bao gồm cả lao động trực tiếp, gián tiếp và thời vụ.
Tại Mexico, nền kinh tế nước này đã ghi nhận mức tăng trưởng âm trong quý III/2025. Theo giới phân tích, diễn biến kém tích cực này một phần xuất phát từ chính sách thương mại khó lường của Tổng thống Trump, yếu tố đã làm suy giảm niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và kìm hãm dòng vốn đầu tư.
Ở châu Âu, kinh tế Thụy Sĩ cũng rơi vào trạng thái suy giảm trong quý III/2025, với tốc độ mạnh nhất kể từ thời điểm chạm đáy trong đại dịch COVID-19 năm 2020. Chính phủ Thụy Sĩ cho rằng nguyên nhân chủ yếu đến từ sự sụt giảm sản lượng của ngành hóa chất và dược phẩm, đồng thời nhấn mạnh những biến động gần đây trong hoạt động ngoại thương có liên hệ chặt chẽ với các chính sách thuế mới từ Mỹ.
Nhìn sang châu Á, Nhật Bản cũng không nằm ngoài xu hướng chung khi nền kinh tế suy giảm trong quý III/2025. Động lực chính dẫn đến kết quả này là sự đi xuống rõ rệt của xuất khẩu cùng với sự chững lại trong đầu tư vào lĩnh vực nhà ở tư nhân.
Bài viết liên quan
